image/svg+xml

19 januari 1832 - Memories

Verhaal

19 januari 1832 - Memories

Plaatje bij verhaal: groot-ammers.jpg

Ik herinner mij Groot-Ammers als de plaats waar in mijn jeugd de ooievaar voor Nederland ternauwernood voor uitsterven is behoed. Vandaag leerde ik dat Groot-Ammers ruim een eeuw eerder de plaats was waar een weesjongen van de Ommerschans zich met zijn lief vestigde en stamvader werd van een flinke familie. Cornelis Witzier, betovergrootvader van televisie presentatrice Anita Witzier.

 

 

 

Cornelis Witzier werd geboren te Leerdam op 8 november 1818.

 

wiewaswie.nl - zoekakten.nl - familysearch.org - geboortes Leerdam 1818

 


Hij is een buitenechtelijk kind van de 26-jarige Eeltje Witzier. Eeltje is een dochter van Cornelis Witzier en Maijke van der Haven, die tussen 1786 en 1794 tenminste vier dochters kregen. Eeltje's oudere zuster Maria is gehuwd met de zakkendrager Nicolaas Ebbendorp, die aangever van de geboorte  van zijn oomzegger is in bovenstaande acte.

Eeltje en haar zusters verloren hun moeder in 1801. Ze werd begraven in de kerk van Hillegersberg, waarna vader Cornelis Witzier met zijn dochter terug keerde naar Leerdam.

In 1812 kreeg Eeltje haar eerste "onegte" zoon die de naam Cornelis kreeg, vernoemd naar haar vader. Dit kind overleed na 2 jaar. In 1817 kreeg ze haar tweede kind, dat de naam Hendrikus Cornelis kreeg en in 1818 dus zoon Cornelis, "onze" hoofdpersoon van vandaag. Tenslotte beviel ze in 1826 opnieuw te Leerdam van een zoon die de naam Pieter kreeg.

Naar Ommerschans

 

In 1825 is Eeltje's vader overleden. Wellicht verliest ze daarmee een steun in de rug. Haar omstandigheden verslechteren en op 31 december 1831 wordt ze vanuit Gorinchem met twee zoons, Cornelis (13) en Pieter (5) op Ommerschans afgeleverd, waar ze worden ingeschreven onder de hoofdelijke nummers 2406, 2407 en 2408.

 

NL-AsnDA_0137.01_425_467 Inschrijvingsregister Ommerschans 1831

 

Drama

Het verblijf op de Schans ontaardt vrijwel meteen in een drama. Eeltje en haar jongste zoon worden ernstig ziek. Pieter overlijdt op 13 januari 1832.

 

bonmama.nl - familysearch.org - overlijdens Stad Ommen 1832

 


Vandaag, 19 januari 1832 -slechts twee dagen na het overlijden van haar jongste zoon- is ook Eeltje Witsier overleden.



bonmama.nl - familysearch.org - overlijdens Stad Ommen 1832

 

 

hier, aan de "protestantse" zijde van de begraafplaats op Ommerschans moeten Cornelis moeder en broertje in 1832 begraven zijn


Voor de 13-jarige Cornelis moet de verhuizing naar Ommerschans een regelrechte nachtmerrie zijn. Binnen veertien dagen zijn moeder en broertje verloren. Hij krijgt nu zijn opvoeding en opleiding binnen de Schans. Vermoedelijk heeft meester Hoogstra hem bijgespijkerd in lezen, schrijven en rekenen. Maar als 13-jarige zal hij ook al snel in één van de werkplaatsen aan het werk zijn gezet: een vak leren.

Op zijn genealogische kaart zien we dat Cornelis volgens het inschrijvingsregister van Ommerschans op 19 november 1832 ontslagen is.

 

bonmama.nl - genealogische kaart HBSN 106295 Cornelis Witzier

 

Die vermelding is enigszins verwarrend. Weliswaar is de 14-jarige Cornelis als bedelaar-kolonist ontslagen, maar hij is niet vrij om te gaan: hij wordt naar de wezengestichten in Veenhuizen gebracht. Daar is hij de volgende dag, op 20 november 1832, ingeschroeven onder hoofdelijk nummer 1675. Dat zien we op de website Alledrenten.nl.

 

alledrenten.nl - wezenregisters 1832



In een volgend register zien we dat Cornelis op 30 maart 1838 is ontslagen te Veenhuizen. Hij is dan ruim 19 jaar oud. Rond deze leeftijd krijgen de meeste weeskinderen ontslag: klaar om de maatschappij in te gaan.


alledrenten.nl - wezenregisters 1832



Cornelis keert terug naar zijn geboortestreek, waar hij de liefde van zijn leven ontmoet. Op 15 februari 1849 trouwt hij te Bleskensgraaf met de hoogzwangere Neeltje van Vuren. Opvallend: Zij komt uit een gezin van 10 kinderen, waarin twee dochters de naam Neeltje dragen omdat beide grootmoeders Neeltje als voornaam hebben.


wiewaswie.nl - zoekakten.nl - familysearch.org - huwelijken Bleskensgraaf 1849



We zien dat Cornelis Witzier een nette handtekening onder zijn huwelijksacte zet. Het onderwijs binnen de Maatschappij van Weldadigheid functioneert! Vijf weken later wordt hun eerste zoon geboren. Het kind overlijdt een dag later. Daarna worden er in het gezin nog vijf kinderen geboren, waarvan er vier -drie jongens en een meisje- volwassen worden en trouwen. Drie van de vier blijven hun leven lang in Groot-Ammers wonen en hebben grote gezinnen.

 

bonmama.nl - parenteel HBSN 106295 Cornelis Witzier


Cornelis Witzier overleed in 1888 in Groot-Ammers. Zijn zoon Pieter (1850-1915) kreeg 12 kinderen, waarvan er 7 jong overleden. Diens zoon Aart Witzier (1880-1960) was acht jaar oud toen zijn grootvader overleed. Hij zal zich Cornelis nog lag voor de geest hebben kunnen halen. Aart overleed een jaar voordat zijn kleindochter Anita geboren werd.

 

lees ook:

 

 

Auteur:Helmuth Rijnhart
Trefwoorden:Ommerschans, Maatschappij van Weldadigheid
Personen:Anita Witzier
Periode:1818-1849
Locatie:Overijssel
Thema's:Dagelijks nieuws van de Ommerschans, Verhalen

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.